Welke pan voor welke kookplaat? De ultieme gids

Na een aantal jaar in de keuken heb je waarschijnlijk al een indrukwekkend arsenaal aan potten en pannen opgebouwd: een wokpan die je speciaal hebt laten overkomen uit China, een gepersonaliseerde steelpan, een limited edition Le Creuset, een originele Marokkaanse tajine waarvoor je je beste onderhandelingsskills hebt moeten bovenhalen en een koperen kookpot van oma ... Een mens verzamelt zo wel wat in zijn leven. Is jouw potten- en pannencollectie van onschatbare waarde en wil je die kunnen blijven inzetten in je nieuwe droomkeuken? Volg onze gids en kom te weten welke van je potten en pannen je mag (blijven) gebruiken.

Welke kookpotten en pannen voor welke kookplaat?

Gasfornuis

Geen wachttijden, goed regelbaar en een authentieke uitstraling: dat is in een notendop wat je mag verwachten van een goed gasfornuis. De kookpitten ogen gewoon ook stoer en professioneel. Maar wat met je potten- en pannenset?

Potten en pannen op gaskookplaat

Gaskookplaten kunnen met vrijwel elk materiaal overweg. Een overzicht.

Gietijzer: OK Gietijzer en gas zijn een match made in ‘kitchen heaven’. Een gietijzeren pot op gietijzeren pannendragers en een heerlijk blauw vuurtje eronder: het maakt indruk. Gietijzer zorgt voor een geleidelijke verdeling van de warmte en blijft die warmte ook zeer goed vasthouden. Laat je potje maar rustig verder sudderen, braden of stoven ...
Roestvrij staal of rvs: OK Roestvrij staal heeft geen enkel probleem met het open vuur afkomstig van het gasfornuis. De duurzame potten en pannen kunnen perfect om met hoge temperaturen, waardoor ze meer dan geschikt zijn voor het braden en het koken.
Aluminium: OK Ook aluminium kan het bijzonder goed vinden met een gasvuur. Kies voor geanodiseerd aluminium om krassen te vermijden en voor de iets dikkere aluminium potten en pannen. Vermijd dat het vuur langs de zijkant van de potten brandt, want dat zou kunnen zorgen voor verkleuring of vervorming.
Koper: OK Koper kan absoluut ook. Het is aan te raden om koperen potten te gebruiken met een aluminium afwerking langs de binnenzijde. Gebruik je potten die puur uit koper bestaan, dan bestaat de kans dat je gerecht een kopersmaak meekrijgt. Voor de liefhebbers ervan leuk, voor anderen net iets minder smakelijk.
Inductiepan: Niet OK Opgelet. Je kan niet zomaar een inductiepan gebruiken op een gasfornuis. Doe je dat toch, dan loop je het risico dat de onderkant van je pan bol komt te staan, waardoor je deze niet meer kunt gebruiken op een inductiekookplaat.

“Als je potten en pannen een vlakke bodem hebben en magnetisch zijn, dan kan je in principe perfect overstappen op inductie zonder je hele arsenaal te moeten vervangen.”

Inductiekookplaat

Inductie is aan een stevige opmars bezig. Het is snel, nauwkeurig, duurzaam, veilig en efficiënt, en je realiseert er op de koop toe een serieuze energiebesparing mee. De kookplaat is uitgerust met magnetische spoelen die de moleculen van de pan heel snel laten trillen. Hierdoor ontstaat warmte en wordt enkel het recipiënt verwarmd, niet de plaat zelf.

Potten en pannen op inductiekookplaat

Gietijzer: OK, maar ... Een volledig gietijzeren pot of pan is niet geschikt omdat die niet in staat is om een elektromagnetisch veld te geleiden. Is de bodem geëmailleerd, dan kan je deze wel gebruiken op een inductiekookplaat. Geëmailleerd gietijzer: OK!
Roestvrij staal of rvs: OK, maar ... Roestvrij staal kan magnetische eigenschappen hebben, maar dat is niet altijd zo. Het materiaal moet een voldoende hoog ijzergehalte bevatten om effectief magnetisch te zijn. Wil je weten of je bestaande rvs-pannenset geschikt is voor inductie? Trek even de magneten van je koelkast en test de onderkant van de pot of de pan. Blijft de magneet plakken, dan is de pan geschikt voor inductie. Rvs met voldoende ‘ijzer’: OK!
Aluminium: OK, maar ... Hier hetzelfde verhaal. Een 100% aluminium pot of pan werkt niet. Is er een magnetische laag aangebracht, dan kan je ze wel gebruiken. Let wel, oude aluminium pannen zijn over het algemeen niet magnetisch. Aluminium met magnetische laag: OK!
Koper: Niet OK, tenzij ...
De rode draad lijkt ons duidelijk. Zolang de bodem van de pot of pan magnetisch is, kan je ermee koken op inductie. Zelfs met een koperen pot met een ‘magnetische’ laag kan je aan de slag.
Keramiek: Niet OK
Porselein: Niet OK

Keramische kookplaat

Een van de belangrijkste dingen om te weten is dat potten of pannen met een vlakke bodem het best werken op een keramische kookplaat. Zo goed als elke pan kan op het vuur, tenzij potten waarvan de bodem vervormd werd tijdens het koken op gas.

Gietijzer: OK
Roestvrij staal of rvs: OK
Aluminium: OK Hier hoort een kleine kanttekening bij. Keramische kookplaten kunnen iets gevoeliger zijn voor krassen, zeker in het geval van aluminium kookaccessoires.
Koper: OK
Inductiepan: OK
Keramiek: OK

Elektrische kookplaat

De klassieke elektrische kookplaat, dus niet inductie of de keramische kookplaat, is wat achterhaald en verbruikt meer dan de modernere technologieën en koken op gas. Dit type kookplaat is goedkoop, maar daar is zowat alles mee gezegd. Hier gelden dezelfde regels als bij koken op gas.

Gietijzer: OK
Roestvrij staal of rvs: OK
Aluminium: OK
Koper: OK
Inductiepan: OK

Extra tip: check altijd het label van de kookpot

Op het label van je nieuwe pot of pan vind je meestal een overzicht van symbolen. Ze zijn vrij makkelijk te herkennen en vertellen je precies wat mag en wat niet. Een verticale krul staat voor inductie, gas herken je aan één of meerdere vlammetjes.

Koken op gas blijft populair

Het gasvuur blijft de favoriet van vrijwel elke professionele kok. Alhoewel, we merken de laatste jaren een kentering waarbij steeds vaker gekozen wordt voor inductie, ook door topchefs. Maar gas heeft een charme, een zekere X-factor die niet of nauwelijks kan geëvenaard worden door andere types kookplaten. Als je niet de ambitie hebt om Michelin-sterren boven je schouw te hangen of je wil een gebruiksvriendelijke, veilige kookplaat, dan zijn er andere manieren die misschien iets beter aanleunen bij jouw noden.